حدود علم قاضی در حقوق جزای ایران

نگارنــده در تبیــین موضــوع اصــلی تحقیــق لازم مــی دانــد مــوطن اصــلی ادلــه معنــوی اثبــات جــرایم را علــم قاضــی تصــور نماید. چرا که حجیت ادله معنوی زمانی معنا پیـدا مـی کنـد کـه بـرای قاضـی موجـب علـم گردنـد، امـا اینکـه علـم قاضـی چیست و حجیت آن چگونه است در این قسمت از تحقیق به آن مهم می پردازیم.

در بررســی ادلــه ی اثبــات جــرم ، کــه بــه تفصــیل مــورد بررســی قــرار گرفــت، علــم قاضــی از اهمیــت ویــژه ای در فقــه و قوانین موضـوعه برخـوردار اسـت. تـا جاییکـه طبـق مـاده ۲۱۱ قـانون مجـازات اسـلامی مصـوب ۱۳۹۲ علـم قاضـی عبـارت از یقــین حاصــل از مســتندات بــین امــری اســت کــه نــزد وی مطــرح مــی شــود و … امــا از آنجــایی کــه خاســتگاه اصــلی قوانین موضوعه، فقه می باشـد. ضـروری اسـت تـا اسـاس و قلمـرو علـم قاضـی بـر کیفیـت اسـتناد و صـدور حکـم بـر طبـق آن، از جهت فقهی مورد تحقیق و بررسی قرار گیـرد. چـرا کـه بـه نظـر نگارنـده رابطـه علـم قاضـی بـا ادلـه ی سـنتی اثبـات دعوا، ماننـد: بینـه، اقـرار و سـوگند رابطـه عمـوم و خصـوص مطلـق اسـت و ادلـه ی سـنتی جزئـی از علـم قاضـی بـه شـمار می آیند و علم به حقیقت دعـوا ممکـن اسـت از طـرق دیگـری نظیـر امـارات و قـرائن نیـز حاصـل شـودکه موضـوع تحقیـق حاضر است.