مهم ترین عوامل تاثیر گذار در بازار پسته ی ایران
قیمت در بازار پسته
در مجموع ۳۴۳ کشاوز و ۲۵۲ تاجر پسته مورد مطالعه قرار گرفت. با توجه به اینکه از هـر پاسـخگو، قیمـت فروش چند نمونه پسته مورد پرسش قرار گرفت، در مجموع قیمت فروش ۵۳۶ نمونـه پـسته توسـط کـشاورز و ۲۶۴ نمونه پسته فروخته شده توسط تجار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با استفاده از این ۷۹۰۱ نمونـه پـسته فروخته شده، ۲ تابع قیمت فروش پسته تخمین زده شد. به عبارت دیگر با استفاده از نمونـه هـای پـسته فروختـه شده توسط کشاورزان، تابع قیمت فروش پسته در سطح تولید کنندگان پسته برآورد گردید. همچنین با استفاده از نمونه های فروخته شده توسط تجار تابع قیمت فروش پسته در بین تجار نیز تخمین زده شد. با توجه به اینکـه در تابع قیمت تجار متغیر صفر و یک تفکیک صادر کننده و غیر صادر کننده وجود دارد، لذا با استفاده از ایـن دو تابع قیمت، می توان قیمت فروش هر نمونه پسته (با ارقـام و کیفیـت هـای مختلـف) را در سـه سـطح تولیـد کننده، تجار غیر صادر کننده و تجار صادر کننده برآورد نمود. نتایج توابع قیمت برآورد شده برای کـشاورزان و تجار به ترتیب در جداول ۱ و ۲ آمده است.
چنانچه آماره های پایین جدول ۱ نـشان مـی دهـد، تـابع تخمـین زده شـده از نظـر آمـاری معنـی دار اسـت.
ضریب تعیین تعدیل شده نشان می دهد که ۷۶ درصد تغییرات قیمت فروش پسته بوسـیله متغیرهـای مـستقل در نظر گرفته شده توضیح داده می شود. آماره ً در سطح ۱ درصد معنی دار است که بیانگر خوبی برازش مـدل است. همچنین آماره دوربین واتسون نیز نشانگر عدم وجود خود همبستگی در داده ها می باشد. آمـاره هـای ص نیز در مورد تمام متغیرهای مستقل در سطح ۱ درصد معنی دار است.
جدول ۱ نشان می دهد که یک کیلوگرم پسته خشک در مقایسه با یک کیلوگرم پسته تـر بـه طـور متوسـط ۰۷۴۴۲ ریال گرانتر، توسط کشاورزان، به فروش رفته است. با افزایش هر یک دانه پسته در یک اونس، قیمـت این محصول به میزان ۶۱۵ ریال بر کیلوگرم کاهش می یابد. با توجه به اینکه، میانگین قیمت تمـام نمونـه هـای پسته فروخته شده توسط کشاورزان مورد مصاحبه در دوره مورد مطالعه ۷۰۴۵۳ ریال بر گیلوگرم است، لذا می توان گفت که با افزایش هر یک دانه پسته در هر اونس، قیمت محصول به انداز ۶۴/۱ درصد کاهش مـی یابـد.