ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻏﻴﺮﻋﺎﻣﻞ

ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﭘﺲ از وﻗﻮع اﻧﻘﻼب ﺻﻨﻌﺘﻲ در ﻗﺮن ﻫﺠﺪﻫﻢ در اروﭘﺎ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ، (ﭘﮋوﻫﺶ و ﺗﻮﺳﻌﻪ) ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎی ﺷﮕﺮﻓﻲ در ﻫﻤﻪ ﺳﻄﻮح ﻓﻨﺎوری ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪ، ﻃﻮری ﻛﻪ دوران ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺑﻪ وﻳﮋه دو دﻫﻪ اﺧﻴﺮ را ﻋﺼﺮ اﻧﻘﻼب ﺳﻮم ﻓﻨﺎوری ﻳﺎ دوران اﻧﻘﻼب در ﻣﻴﻜﺮواﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﻧﺎﻣﻴﺪه اﻧﺪ. ﺗﺤﻮﻻت ﻣﺬﻛﻮرﻟﺰوﻣﺎً ﻓﻨﺎوری ﺗﺴﻠﻴﺤﺎﺗﻲ را ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮار داد، ﻃﻮری ﻛﻪ ﻫﻤﻪ اﺑﻌﺎد و ﺳﻄﻮح اﻳﻦ ﻓﻨﺎوری ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺷﺪه و در ﺧﺼﻮص ﻃﺮحﻫﺎی ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺟﻨﺒﻪ راﻫﺒﺮدی ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺳﺮﻳﻊ ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﺎوری ﻧﻈﺎﻣﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﻮاع ﺳﻼح ﻫﺎی آﻓﻨﺪی ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ و ﺗﻮان ﻫﻤﭙﺎﺋﻲ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺤﺚ ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺟﺪی ﻗﺮار ﮔﻴﺮد. ﭘﺪاﻓﻨﺪ در ﻣﻔﻬﻮم ﻛﻠﻲ دﻓﻊ، ﺧﻨﺜﻲ ﻛﺮدن و ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺄﺛﻴﺮات اﻗﺪاﻣﺎت آﻓﻨﺪی دﺷﻤﻦ و ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺧﻮدی اﺳﺖ و ﺑﻪ دو ﺑﺨﺶ ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻋﺎﻣﻞ و ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻏﻴﺮﻋﺎﻣﻞ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﺎن ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
-۱ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻋﺎﻣﻞ: ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻋﺎﻣﻞ (Active Defense)ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮی ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺟﻨﮓ اﻓﺰار ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺧﻨﺜﻲ ﻧﻤﻮدن و ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ اﺛﺮات ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺧﺼﻤﺎﻧﻪ ﻫﻮاﻳﻲ، زﻣﻴﻨﻲ، درﻳﺎﻳﻲ، ﻧﻔﻮذی و ﺧﺮاﺑﻜﺎراﻧﻪ ﺑﺮ روی اﻫﺪاف ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ.
اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺳﻨﺪ از ﺗﺸﺮﻳﺢ آن در اﻳﻦ ﮔﺰارش ﺧﻮدداری ﻣﻲ ﺷﻮد.

-۲ ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻏﻴﺮﻋﺎﻣﻞ: ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻏﻴﺮﻋﺎﻣﻞ((Passive Defense ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻗﺪاﻣﺎﺗﻲ اﻃﻼق ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮی ﺟﻨﮓ اﻓﺮاز ﻧﺒﻮده و ﺑﺎ اﺟﺮای آن ﻣﻲﺗﻮان از وارد ﺷﺪن ﺧﺴﺎرات ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات و ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت ﺣﻴﺎﺗﻲ و ﺣﺴﺎس ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻲ و ﺗﻠﻔﺎت اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻧﻤﻮده و ﻳﺎ ﻣﻴﺰان اﻳﻦ ﺧﺴﺎرات و ﺗﻠﻔﺎت را ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻤﻜﻦ ﻛﺎﻫﺶ داد.
اﻧﺠﺎم اﻗﺪاﻣﺎت دﻓﺎع ﻏﻴﺮ ﻋﺎﻣﻞ در ﺟﻨﮓﻫﺎی اﻣﺮوزی در ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﻬﺎﺟﻤﺎت دﺷﻤﻦ و ﺗﻘﻠﻴﻞ ﺧﺴﺎرات ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﺑﻨﻴﺎدی اﺳﺖ ﻛﻪ وﺳﻌﺖ و ﮔﺴﺘﺮه آن ﺗﻤﺎﻣﻲ زﻳﺮ ﺳﺎﺧﺖﻫﺎی ﻛﻠﻴﺪی، ﻣﺮاﻛﺰ ﺣﻴﺎﺗﻲ، ﺑﻨﺎدر، ﻓﺮودﮔﺎهﻫﺎ، ﻣﺠﺘﻤﻊ- ﻫﺎی ﺑﺰرگ ﺻﻨﻌﺘﻲ، ﻣﺮاﻛﺰ ﻫﺴﺘﻪ ای، ﻗﺮارﮔﺎهﻫﺎ و ﻣﺮاﻛﺰ ﻋﻤﺪه ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﻫﺪاﻳﺖ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮیﻫﺎی ﺳﻴﺎﺳﻲ، ﻣﺮاﻛﺰ اﺻﻠﻲ ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﻲ و ارﺗﺒﺎﻃﻲ، ﭘﻞﻫﺎی اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ، ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻈﺎﻣﻲ، ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎی ﻫﻮاﻳﻲ، ﺳﺎﻳﺖﻫﺎی ﻣﻮﺷﻜﻲ، ﻣﺮاﻛﺰ و اﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎی رادﻳﻮﻳﻲ، ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ، اﻧﺒﺎرﻫﺎی ﻋﻤﺪه ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ و داروﻳﻲ، ﻣﺮاﻛﺰ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ و ﻗﺮارﮔﺎهﻫﺎی ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻲ و ﻏﻴﺮه را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد.
از اﻫﺪاف ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻏﻴﺮﻋﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ زﻳﺮ اﺷﺎره ﻛﺮد: -۱ﻛﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎی ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ، ﻫﺪفﻳﺎﺑﻲ و دﻗﺖ ﻫﺪف ﮔﻴﺮی ﺗﺴﻠﻴﺤﺎت آﻓﻨﺪی دﺷﻤﻦ. -۲ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﻘﺎ، اﺳﺘﻤﺮار ﻋﻤﻠﻴﺎت و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎی ﺣﻴﺎﺗﻲ و ﺧﺪﻣﺎت رﺳﺎﻧﻲ ﻣﺮاﻛﺰ ﺣﻴﺎﺗﻲ، ﺣﺴﺎس و ﻣﻬﻢ ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﻏﻴﺮ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻛﺸﻮر در ﺷﺮاﻳﻂ وﻗﻮع ﺗﻬﺪﻳﺪ، ﺑﺤﺮان و ﺟﻨﮓ.-۳ﺗﻘﻠﻴﻞ آﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮی و ﻛﺎﻫﺶ ﺧﺴﺎرت و ﺻﺪﻣﺎت ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت، ﺗﺠﻬﻴﺰات و ﻧﻴﺮوی اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﺮاﻛﺰ ﺣﻴﺎﺗﻲ، ﺣﺴﺎس و ﻣﻬﻢ ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﻏﻴﺮ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻛﺸﻮر در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻬﺪﻳﺪات و ﻋﻤﻠﻴﺎت دﺷﻤﻦ.

-۴ﺳﻠﺐ آزادی و اﺑﺘﻜﺎر ﻋﻤﻞ از دﺷﻤﻦ. -۵ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﺋﻲ در ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎی ﺗﺴﻠﻴﺤﺎﺗﻲ و ﻧﻴﺮوی اﻧﺴﺎﻧﻲ. -۶ﻓﺮﻳﺐ و ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ دﺷﻤﻦ و ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﺎزدارﻧﺪﮔﻲ. -۷اﻓﺰاﻳﺶ آﺳﺘﺎﻧﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺮدم و ﻧﻴﺮوی ﺧﻮدی در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻬﺎﺟﻤﺎت دﺷﻤﻦ. -۸ﺣﻔﻆ روﺣﻴﻪ و اﻧﺴﺠﺎم وﺣﺪت ﻣﻠﻲ و ﺣﻔﻆ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎی ﻣﻠﻲ ﻛﺸﻮر. -۹ﺣﻔﻆ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ارﺿﻲ، اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ و اﺳﺘﻘﻼل ﻛﺸﻮر.

اﺻﻮل اﺳﺎﺳﻲ در ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻏﻴﺮﻋﺎﻣﻞ ﻛﻪ در ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮح ﻫﺎ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ، وﺿﻌﻴﺖ، ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ و ﺷﺮاﻳﻂ زﻣﺎﻧﻲ و ﻣﻜﺎﻧﻲ و رده ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده و ﺑﻬﺮه ﺑﺮداری ﻻزم ﻗﺮار ﮔﻴﺮد، ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: اﺧﺘﻔﺎ، اﺳﺘﺘﺎر، اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ، ﭘﻮﺷﺶ ، ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ ، ﺗﻔﺮﻗﻪ، ﻓﺮﻳﺐ و اﺧﺘﻼل، ﻣﻮاﻧﻊ، ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎی ردﻳﺎﺑﻲ و اﻋﻼم ﺧﺒﺮ، آﻣﻮزش و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزی، ﻣﻜﺎن ﻳﺎﺑﻲ. در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺎرﺑﺮد ﻣﻜﺎن ﻳﺎﺑﻲ و اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت در ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻏﻴﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد. در اداﻣﻪ ﺿﻤﻦ ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻣﺨﺘﺼﺮی از ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻏﻴﺮ ﻋﺎﻣﻞ، ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد.