اقدامات لازم جهت رفع کمبود ها در متن
برای رفع کمبودها ابتدا به وارسی جمله ها میپردازیم. کمبودهای آن را که گاهی بسیار کوچک مانند اضافه نمودن یک «را» و یا «واو» عطف و یا نشانی ویژه است، برطرف می نماییم. سپس جمله را قرارداده و با افزودن یک یا چند کلمه و یا حذف آن و یا جابهجایی آنها در کامل نمودن جمله اقدام می نماییم. آنگاه جملات رادر مجموع مورد مطالعه قرار داده و ارتباط بین آنها را ارزیابی میکنیم. اصلاحات لازم را در جهت همگون شدن جمله ها انجام داده و همین طور کار را تا بررسی بندها و بهره ها و تا حصول .اطمینان از جامعیت و کمال نوشته ادامه می دهیم
– حداد زواید و موارد تکرار شده در این مرحله، نوشه از بعدی دیگر مورد بررسی قرار میگیرد و آن، حذف زواید و موارد تکراری است. برای رسیدن به این هدف ابتدا نوشته را مورد مطالعه قرار داده و آنچه در جمله یا بند زاید تشخیص داده شود، برطرف می نماییم. با مطالعه بهره ها، موارد تکراری را مشخص نموده و آنها را حذف می نماییم. لازم به ذکر است که در برخی از موارد ایجاب می نماید که چند جمله در هم ادغام شده و یک جمله جدید پدید آید و یا یک جمله را به چند جمله تفکیک نماییم تا نوشته کامل تر شده وتفهیم و تفهم به راحتی صورت گیرد
– رفع نارسایی ها و برش های غیرلازم: ممکن است عواملی در نوشته وجود داشته باشند که آن را نارسا و در پارهای از موارد مبهم و نامفهوم نمایند. با پاک کردن نوشته از وجود عوامل مزبور می توان بر تأثیر آن افزود و در جهت کمال و همچنین برقراری صحیح ارتباط بین نویسنده و خواننده گامی دیگر برداشت.
یکی از هنرهای نویسندگی هدایت مسیر فکر خواننده در جهت هدف اصلی نوشته وجلوگیری از وقوع گسستگی فکری وی است. چرا که هر نوع انعطاف فکری خواننده به جهات خارج، استقرار ارتباط را مشکل و حتی ناممکن میسازد. در اصطلاح به عوامل ایجاد گسستگی فکر خواننده به هنگام مطالعه نوشته برش گفته میشود. برش ها به نوشته صدمه زده و آن را از اعتبار میاندازند تا آنجا که به شکست نویسنده نیز میانجامد. برشها را میتوان به دو گروه برشهای غیرلازم و برش های عمدی یا لازم تفکیک نمود.
برش های غیر لازم: این برشی ها همانطور که اشاره شد، نوشته را از اعتبار انداخته وحتی آن را نامفهوم میسازند. در اینگونه موارد خواننده ناگزیر است برای درک مقصود نویسنده چندین مرتبه کل نوشته و یا قسمتی از آن را بخواند تا موفق به درک مطلب شود. چه بسا که از خواندن منصرف شده و در نهایت امکان استقرار ارتباط از بین برود. بنابراین لازم است که با بررسی و امعان نظر کامل نسبت به رفع این برشی ها در جمله، بند یا بهره و در کل نوشته اقدام نمود تا حاصل مقبول طبع خواننده واقع شده و نویسنده به هدف خود یعنی انتقال پیام برسد.
برش های عمدی یا لازم : در برخی از نوشته ها به ویژه در فیلمنامه، نمایشنامه، داستان، داستان کوتاه و گزارش لازم است برای تأثیر بیشتر در خوانندگان با برشی حساب شده موضوع تغییر داده شود. در این گونه موارد رعایت اصولی از جمله استفاده از نشان گذاری لازم است. برای مثال: استفاده از علامت سه ستاره به هنگام تغییر روال نوشته به این ترتیب که بعد از پایان بند (پاراگراف) نخست، علامت سه ستاره را قرار داده و سپس بند (پاراگراف) بعدی که از نوع و روال پاراگران فوقانی خود نیست، نوشته می شود.