هجوم صدها هزار قورباغه به گالاپاگوس؛ جزیره‌ای که هیچ دوزیست بومی‌ای نداشت
دانشمندان تازه در آغاز راه برای درک ابعاد این مشکل و تأثیر احتمالی این قورباغه‌های درختی بر حیات وحش کمیاب جزایر هستند
مریم سان خوزه، زیست‌شناس، در مسیر دفتر کارش در ایستگاه تحقیقاتی چارلز داروین، کنار برکه‌ای کم‌عمق و پوشیده از گیاه زانو می‌زند. او دستش را به اعماق شاخ و برگ‌ها می‌برد و یک دستگاه ضبط صدای کوچک پلاستیکی و سبزرنگ را بیرون می‌آورد.
او دستگاه را شب گذشته در آنجا قرار داده بود تا صدای قورقور بدنام قورباغه درختی پوزه‌دار فاولر (Scinax quinquefasciatus) را ضبط کند؛ گونه‌ای که دانشمندان گالاپاگوس آن را یک تهدید مهاجم با پیامدهایی می‌دانند که تازه در حال پی بردن به عمق آن هستند.
مجمع‌الجزایر گالاپاگوس در سواحل اکوادور، با وجود آنکه سرشار از حیات وحش است – از لاک‌پشت‌های غول‌پیکر چندصدساله و ایگواناهای شناگر گرفته تا سهر‌ه‌هایی که الهام‌بخش نظریه تکامل داروین شدند – برای مدت‌های طولانی هیچ دوزیستی نداشت. تا همین اواخر، هیچ قورباغه، وزغ، سمندر یا نیوتی در جزایر آتشفشانی آن راه نمی‌رفت یا نمی‌پرید.
این وضعیت در اواخر دهه ۱۹۹۰ تغییر کرد. چند قورباغه درختی کوچک، احتمالاً به عنوان مسافران قاچاقی در کشتی‌های باری، از سرزمین اصلی اکوادور به این جزایر راه یافتند.
مطالعات ژنتیکی نشان می‌دهد که در طول سال‌ها، ورودهای تصادفی مکرری به این مجمع‌الجزایر صورت گرفته و اکنون این قورباغه‌ها در دو جزیره ایزابلا و سانتا کروز جای پای محکمی پیدا کرده‌اند. جمعیت آن‌ها به قدری سریع در حال رشد است که دانشمندان برای ردیابی آن با مشکل مواجه شده‌اند و تعدادشان را در هر جزیره، در مناطق شهری و کشاورزی و همچنین در پارک ملی حفاظت‌شده گالاپاگوس، صدها هزار تخمین می‌زنند.
وقتی سان خوزه قورباغه‌ها را علامت‌گذاری کرد و تلاش نمود طی ۱۰ روز بعد دوباره آن‌ها را بگیرد – روشی که معمولاً برای تخمین جمعیت حیوانات استفاده می‌شود – تنها هر از گاهی یک قورباغه علامت‌گذاری‌شده پیدا می‌کرد که نشان‌دهنده جمعیت بسیار عظیم آن‌ها بود. آن‌ها جمعیت یک برکه را ۶٬۰۰۰ قورباغه تخمین زدند. سان خوزه می‌گوید: «تخمین‌های ما هنوز بسیار محتاطانه است. من کاملاً مطمئنم که تعدادشان از این هم بیشتر است.»
فراوانی قورباغه‌ها از آشوب صوتی‌ای که ایجاد می‌کنند، کاملاً مشهود است. سان خوزه می‌گوید: «تعداد قورباغه‌ها و سر و صدایشان واقعاً دیوانه‌کننده است.»
برای دانشمندان، آوازهای شبانه جفت‌یابی این قورباغه‌ها برای تخمین حضورشان در مناطق دورافتاده با استفاده از ضبط‌کننده‌هایی مانند همان دستگاهی که بیرون دفتر سان خوزه بود، مفید است. اما کشاورزان محلی می‌گویند این صداها به قدری گوش‌خراش است که شب‌ها خواب را از چشمانشان می‌رباید.
جدیرا لارئا سالتوس، یک کشاورز قهوه در مزرعه «فینکا لا انویدیا» در سانتا کروز می‌گوید: «در فصل بارندگی، مدام صدایشان را می‌شنوم و واقعاً بلند است.»
لارئا سالتوس که حدود سه سال پیش متوجه فراوانی آن‌ها شد، زمانی که هنگام خروج از در خانه‌اش یکی روی دستش پرید، می‌گوید: «اولین بار که قورباغه‌ها را در این منطقه دیدم، شگفت‌زده شدم.» اکنون او ماکیان بیشتری در ملک خود نگهداری می‌کند و فکر می‌کند این کار به کنترل نسبی جمعیت قورباغه‌ها کمک کرده است.
با این حال، مشکل اصلی سر و صدا نیست. با اینکه این گونه نزدیک به ۳۰ سال است که در گالاپاگوس حضور دارد، دانشمندان هنوز اطلاعات بسیار کمی درباره تأثیر آن بر اکوسیستم‌های زمینی و آبی به شدت آسیب‌پذیر این مجمع‌الجزایر دارند.
در جزایر، رشد انفجاری گونه‌های مهاجم بسیار رایج است، زیرا آن‌ها هیچ یک از شکارچیان طبیعی خود را ندارند. در گالاپاگوس ۱٬۶۴۵ گونه مهاجم ثبت شده که بسیاری از آن‌ها امنیت گونه‌های بومی را به طور جدی به خطر انداخته‌اند. مگس‌های خون‌آشام پرندگان، خون جوجه‌های پرندگان کمیاب را می‌مکند و گیاه سرسخت تمشک در حال دست‌درازی به جنگل‌های اسکالسیا است.
یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که این قورباغه‌های مهاجم حشره‌خوارانی سیری‌ناپذیر هستند و ممکن است به طور نامتناسبی حشرات نادری را که فقط در این مجمع‌الجزایر یافت می‌شوند، مصرف کنند یا منابع غذایی پرندگان کمیاب جزایر را کاهش داده و زنجیره غذایی را مختل کنند. به گفته ماریا دل مار مورتا-اوردیالس، بوم‌شناسی که در این مطالعه مشارکت داشت، از آنجا که رژیم غذایی قورباغه‌ها عمدتاً شامل شب‌پره‌هاست، حتی ممکن است بر گرده‌افشانی در جزایر نیز تأثیر بگذارند.
قورباغه‌های گالاپاگوس ویژگی‌های غیرمعمولی از خود نشان داده‌اند، از جمله زندگی در آب‌های لب‌شور که برای دوزیستان امری نادر است. فرآیند دگردیسی آن‌ها نیز بسیار متغیر است؛ برخی بچه‌قورباغه‌ها خیلی سریع به قورباغه بالغ تبدیل می‌شوند و برخی دیگر زمان زیادی را در این مرحله می‌گذرانند: سان خوزه یکی از آن‌ها را مشاهده کرد که به مدت شش ماه در آزمایشگاهش به شکل بچه‌قورباغه باقی مانده بود.
او با نگرانی از اینکه بچه‌قورباغه‌ها ممکن است بر آب شیرین جزایر که منبعی بسیار کمیاب در گالاپاگوس است، تأثیر بگذارند، می‌گوید: «ما واقعاً از این بخش ماجرا بی‌خبریم.» و با وجود اینکه مطالعات نشان می‌دهد سوسک غواص گالاپاگوس اکنون تعداد زیادی بچه‌قورباغه را در رژیم غذایی خود گنجانده، به نظر نمی‌رسد که این امر تأثیر قابل توجهی بر جمعیت آن‌ها داشته باشد.
روش‌های مهار قورباغه‌ها در اوایل دهه ۲۰۰۰ عمدتاً ناموفق بود. محیط‌بانان تلاش کردند تعداد زیادی از آن‌ها را با دست بگیرند و به تدریج شوری تالاب‌ها را افزایش دهند، اما بی‌فایده بود. تحقیقات نشان می‌دهد که پاشیدن قهوه – که برای قورباغه‌ها بسیار سمی است – یا استفاده از شوک الکتریکی ممکن است کمک کند، اما این روش‌ها لزوماً برای دیگر گونه‌های کمیاب گالاپاگوس بی‌خطر نیستند.
سان خوزه می‌گوید بدون پاسخ به سؤالات اساسی‌تر درباره زیست‌شناسی و تأثیر آن‌ها، شاید حذف فیزیکی قورباغه‌ها اصلاً راه درستی نباشد.
در حالی که او امیدوار است استفاده روزافزون از تکنیک‌های DNA محیطی و تحلیل ژنتیکی به تیمش در شناخت این مهاجم کمک کند، تأمین بودجه برای این پروژه دشوار بوده است. سان خوزه می‌گوید: «همه می‌خواهند برای حفاظت از قورباغه‌ها بودجه بدهند، اما پیدا کردن بودجه برای یک قورباغه معرفی‌شده که شاید بخواهید آن را کنترل کنید، سخت‌تر است.»
پوشش خبری بیشتری درباره عصر انقراض را اینجا بیابید و برای دریافت اخبار بیشتر از حوزه طبیعت، فیبی وستون و پاتریک گرینفیلد، خبرنگاران حوزه تنوع زیستی را در اپلیکیشن گاردین دنبال کنید.