‘غیرقابل مقایسه با تمام آنچه تا به حال دیده‌ایم’: فوران سیاه‌چاله‌ای که رکوردشکنی است، روشن‌تر از ۱۰ تریلیون خورشید
ستاره‌شناسان یک سیاه‌چاله در حال درخشش را شناسایی کردند که احتمالاً ستاره‌ای با جرمی حداقل ۳۰ برابر خورشید را می‌بلعد. در اوج، این فوران روشن‌تر از ۱۰ تریلیون ستاره بود.
به‌نظر می‌رسد یک سیاه‌چاله فراجهنمی پس از بلعیدن ستاره‌ای حداقل ۳۰ برابر جرم خورشید، یک فوران رکوردشکن تولید کرده است.
این رویداد هنوز به‌عنوان یک رویداد تخریب جزر و مدی (TDE) تأیید نشده است؛ این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که یک سیاه‌چاله ستاره‌ای (یا جسم مشابه) را که بیش از حد به گرانش سیاه‌چاله نزدیک می‌شود، می‌بلعد. اگر تأیید شود، این TDE که با نام J2245+3743 شناخته می‌شود، قدرتمندترین و دورترین فوران انرژی ثبت‌شده از یک سیاه‌چاله فراجهنمی خواهد بود.
«اگر تمام خورشید ما را با استفاده از فرمول مشهور اینشتین، E = mc²، به انرژی تبدیل کنیم، این همان مقدار انرژی است که از این فوران از زمان شروع مشاهدات ما به‌صورت پیوسته ساطع می‌شود»، کی. ای. سااویک فورد، ستاره‌شناس دانشگاه شهر نیویورک (CUNY)، کالج جامعه‌ای محله منهتن و موزه تاریخ طبیعی آمریکا و عضو تیم پژوهشی، در بیانیه‌ای گفت.
یافته‌ها که در تاریخ ۴ نوامبر در ژورنال Nature Astronomy منتشر شدند، به‌راحتی رکورد قبلی را شکست می‌دهند. این فوران که در سال ۲۰۲۳ پس از طبقه‌بندی به عنوان ZTF20abrbeie به نام «باربی ترسناک» (شخصیتی از فیلم زنده‌دوربین «باربی» سال ۲۰۲۳) شناخته شد، برآورد می‌شود که ستاره‌ای با جرمی فقط بین سه تا ۱۰ برابر خورشید را بلعیده باشد.
بسیار دور، و بسیار روشن
این رویداد تازه منتشر شده از یک سیاه‌چاله عظیم تغذیه‌کننده که به‌عنوان هسته فعال کهکشانی (AGN) نیز شناخته می‌شود، به‌وجود آمد. برآورد می‌شود این سیاه‌چاله فراجهنمی بیش از ۵۰۰ میلیون برابر جرم خورشید باشد. همچنین فاصله‌اش حدود ۱۰ میلیارد سال نوری است. (برای مقایسه، سن جهان حدود ۱۳٫۸ میلیارد سال است.)
در حالی که ستاره‌شناسان این سیاه‌چاله را در طول چندین ماه زیر نظر داشتند، فوران تا ۳۰ برابر روشن‌تر از سایر فوران‌های پیشین درخشید و در اوج خود حدود ۱۰ تریلیون خورشید درخشان بود. در طول دورهٔ مشاهده، درخشندگی اوج نیز چهل برابر نوسان کرد.
«انرژی‌شناسی نشان می‌دهد این جسم بسیار دور و بسیار روشن است»، مَتیو گراهام، نویسندهٔ اصلی و استادیار پژوهشی نجوم در مؤسسهٔ فناوری کالیفرنیا (Caltech)، در بیانیه گفت. «این شبیه هیچ هسته فعال کهکشانی که تاکنون دیده‌ایم، نیست.»
گراهام همچنین دانشمند پروژه برای تسهیل‌گاه گذرا زویکی (ZTF) است که اولین بار این رویداد را در سال ۲۰۱۸ از رصدخانه پالومار در نزدیکی سن دیگو مشاهده کرد. از آن زمان، چندین تلسکوپ دیگر در فضا و بر روی زمین به‌صورت دوره‌ای این فوران را زیر نظر داشته‌اند.
هنگامی که مقالهٔ پژوهشی نوشته شد، فوران همچنان ادامه داشت، هرچند در حال کم‌رنگ شدن بود. گراهام گفت که به‌احتمال زیاد این فوران به دلیل این است که ستاره هنوز به‌طور کامل بلعیده نشده و شبیه «ماهی که فقط نیمی از مسیر گلو نهنگ را طی کرده است» کم‌نور می‌شود.
—«پاره‌شده توسط تاریکی»: اگر یک انسان به داخل یک سیاه‌چاله سقوط کند چه می‌شود؟
—تلسکوپ فضایی جیمز وب، فوران‌های مرموزی را در نزدیکی سیاه‌چالهٔ غول‌پیکر که در کهکشان راه شیری قرار دارد، کشف می‌کند
—برخی سیاه‌چاله‌ها «ضربان قلب» دارند — و ستاره‌شناسان شاید سرانجام دلیل آن را بیابند
درخشندگی این فوران حتی هنگام مقایسه با حدود ۱۰۰ مورد دیگر TDE که تاکنون ثبت شده‌اند، شگفت‌انگیزتر می‌شود. اکثر فوران‌ها در مقیاس روشنایی مشابه فعالیت تغذیه‌ای معمولی یک سیاه‌چاله قرار دارند که شناسایی آن‌ها را دشوار می‌کند. بنابراین روشنایی J2245+3743 به‌عنوان یک شگفتی بود، چرا که این فوران به‌راحتی بالاتر از فعالیت عادی سیاه‌چاله‌اش قابل مشاهده بود.
اگرچه ستارهٔ عظیمی که در این TDE به‌نظر می‌رسد پاره می‌شود، کشف نادری است، اما تیم پژوهشی معتقد است که موارد دیگری نیز وجود دارند. پژوهشگران قصد دارند داده‌های ZTF را برای یافتن رویدادهای مشابه بررسی کنند و می‌گویند که رصدخانه تازه تکمیل‌شدهٔ Vera C. Rubin می‌تواند در حین اسکن آسمان، برخی از این رویدادها را کشف کند.