یک سیارهٔ گمشده که ماه را شکل داد، در بخش داخلی منظومه شمسی تشکیل شده است؛ تجزیه و تحلیل جدید این را نشان می‌دهد
سیارهٔ پیشین ماه، تھیا، چند میلیارد سال پیش ناپدید شد و برای دانشمندان شواهد شیمیایی مستقیمی برای تأیید این فرضیه باقی نمانده بود. اکنون تیمی از اخترشناسان در فرانسه، آلمان و ایالات متحده سنگ‌های باستانی ماه و زمین را آنالیز کرده‌اند تا منشأ پیدایش تھیا را ردیابی کنند.
یک سیارهٔ از دست رفته که به شکل‌گیری ماه کمک کرده بود، ممکن است بسیار نزدیک‌تر به خورشید شکل گرفته باشد؛ این بر پایهٔ پژوهش جدید است.
دانشمندان کشف کرده‌اند که تھیا، سیارهٔ باستانی که تصور می‌شود به شکل‌گیری ماه کمک کرده است، به‌احتمال زیاد از بخش داخلی منظومه شمسی نشأت گرفته است.
به‌مدت دهه‌ها، توضیح اصلی دربارهٔ تولد ماه این بوده است که تھیا تقریباً چهار و نیم میلیارد سال پیش به زمین اولیه تصادم کرده است.
آشفتگی‌های ناشی از آن برخورد، ماه را شکل داد و مواد تھیا در هر دو جسم، یعنی زمین و ماه، ترکیب شد.
این ایده که به‌عنوان نظریهٔ برخورد عظیم شناخته می‌شود، از زمانی که اولین نمونه‌های آپولو بیش از پنجاه سال پیش تجزیه شدند، مورد بحث قرار می‌گیرد.
اما تھیا میلیاردها سال پیش ناپدید شد و به‌دلیل عدم وجود شواهد شیمیایی مستقیم، دانشمندان نتوانستند این فرضیه را تأیید کنند؛ منشأ دقیق و ترکیب شیمیایی آن همچنان دشوار به‌دست آوردن بوده است.
اکنون تیمی از اخترشناسان در فرانسه، آلمان و ایالات متحده سنگ‌های باستانی ماه و زمین را تجزیه و تحلیل کرده‌اند تا منبع پیدایش تھیا را ردیابی کنند.
“یکی از نکاتی که این پژوهش را این‌قدر هیجان‌انگیز می‌کند این است که نه تنها به ما کمک می‌کند تصویر واضحی از آنچه در چهار و نیم میلیارد سال پیش بر روی زمین رخ داد بنویسیم، بلکه تقریباً به دقتی کامل می‌تواند مکان دقیق پیدایش این جسم را شناسایی کند”، گفت جیک فاستر، اخترشناس در رصدخانه سلطنتی گرینویچ در بریتانیا که در این مطالعه مشارکت نداشته است.
“ما دربارهٔ سیاره‌ای صحبت می‌کنیم که دیگر وجود ندارد. تھیا به مدت ۴٫۵ میلیارد سال وجود نداشته است. به‌طور کامل به بخار تبدیل شده بود و با این‌حال با دقت قابل توجهی می‌توانیم مکان پیدایش آن را بیابیم”، او افزود.
مهندسی معکوس
تیم پژوهشی از سنگ‌های جمع‌آوری‌شده روی زمین و نمونه‌های بازگردانده‌شده از سطح ماه توسط فضانوردان آپولو برای بررسی ایزوتوپ‌های آن‌ها استفاده کرد.
این ایزوتوپ‌ها به‌عنوان اثر انگشت‌های شیمیایی عمل می‌کنند. دانشمندان پیش از این می‌دانستند که سنگ‌های زمین و ماه تقریباً از نظر نسبت‌های ایزوتوپی فلزها یکسان هستند.
این شباهت، با این حال، مطالعهٔ تھیا را دشوار کرده است؛ چرا که جداسازی مواد زمین اولیه از مواد اجرام وارده مشکل است.
پژوهش جدید سعی می‌کند به‌نوعی مهندسی معکوس سیاره‌ای انجام دهد.
با بررسی ایزوتوپ‌های آهن، کروم، زیرکون و مولیبدن، تیم صدها سناریوی احتمالی برای زمین اولیه و تھیا را مدل‌سازی کرد و ترکیب‌های ممکن را آزمایش کرد تا بفهمد کدام ترکیب می‌تواند امضاهای ایزوتوپی امروز را تولید کند.
از آنجایی که موادی که نزدیک‌تر به خورشید شکل گرفته‌اند تحت دماها و شرایط متفاوتی نسبت به موادی که در فاصله‌های دورتر شکل گرفته‌اند، ایزوتوپ‌هایشان در الگوهای کمی متفاوت در مناطق مختلف منظومه شمسی توزیع می‌شود.
با مقایسه این الگوها، پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که تھیا به‌احتمال زیاد در بخش داخلی منظومه شمسی، حتی نزدیک‌تر به خورشید از زمین اولیه، شکل گرفته است. پیش از این، برخی دانشمندان بر این باور بودند که تھیا ممکن است در نواحی دورتر از زمین در منظومه شمسی تشکیل شده باشد.
امید است این تحلیل بتواند به پژوهش‌های آینده دربارهٔ رشد، برخورد و تکامل سیارات در مراحل اولیهٔ یک منظومه شمسی گسترش بخشد.
برای اطلاعات بیشتر در مورد این خبر، فیلم را در پخش‌کنندهٔ رسانه‌ای بالا مشاهده کنید.