مالک مرموز پای سهمیلیونی کشفشده در آفریقا شناسایی شد؛ دانشمندان میگویند
فسیلهای تازه کشفشده نشان دادند که پای مرموزی که در اتیوپی پیدا شده، به یک خویشاوند انسانی باستانی، که بهتازگی نامگذاری شده و کمتر شناخته شده است و همزمان با گونهٔ مشهور لوسی زندگی میکرد، تعلق دارد؛ دانشمندان روز چهارشنبه گفتند.
این کشف جدید، پیچوخم دیگری در روایت تکامل انسان بهشمار میآید و حتی میتواند تردیدهایی دربارهٔ جایگاه گونهٔ لوسی، Australopithecus afarensis، بهعنوان نیای مستقیم Homo sapiens ایجاد کند.
تا پیش از کشف این پای در برتلِه، در شمال‑شرق اتیوپی در سال ۲۰۰۹، گونهٔ لوسی بهعنوان تنها خویشاوند انسانی ساکن در آن ناحیه بیش از سه میلیون سال پیش در نظر گرفته میشد.
اما این اندام واضحاً به گونهٔ لوسی تعلق ندارد؛ زیرا یک انگشت پای مخالف (شبیه انگشت شست) دارد که به صاحبش امکان میدهد همانند میمونها به شاخههای درختان بچسبد.
تیم دانشمندانی که این پای مرموز را یافتند، بر پایه برخی فکهای حدود ۳٫۴ میلیون سالهٔ کشفشده در برتلِه، در سال ۲۰۱۵ گونهٔ جدیدی به نام Australopithecus deyiremeda نامگذاری کردند.
این اعلامیه در محافل علمی با مقداری شک و تردید مواجه شد. به دلیل کمبود فسیلها، تلاش برای افزودن شاخهای جدید به شجرهنامهٔ انسانها معمولاً منجر به مناظرات شدیدی میشود.
همچنین تیم نتوانست بگوید که استخوانهای پای — که به «پای برتلِه» نامگذاری شدهاند — به گونهٔ جدیدشان تعلق دارد.
اکنون، در تحقیقی که روز سهشنبه تحت عنوان «مالک مرموز پای هومینین آفریقایی شناسایی شد» منتشر شد، دانشمندان اعلام کردند که فسیلهای جدید، از جمله فکی با ۱۲ دندان که در همان مکان کشف شده، نشان میدهد این پای متعلق به A. deyiremeda بوده است.
«ما هیچ شکی نداریم که پای برتلِه به همان گونهای که این دندانها و فک متعلق به آن هستند، تعلق داشته باشد»، یهانس هایله‑سلاسسی، مؤلف اصلی مطالعه و عضو دانشگاه ایالتی آرایزونا، به AFP گفت.
این پژوهش همچنین جزئیات بیشتری دربارهٔ این گونه فاش کرد و سرنخهای بیشتری دربارهٔ اینکه چه کسی میتوانست نیای واقعی ما، Homo sapiens، باشد، ارائه داد.
«همزیستی عمیق در نیاکان ماست»
یک اسکن سیتی از دندانها نشان داد که A. deyiremeda نسبت به خویشاوندش لوسی، اولیهتر بود، مطالعه اعلام کرد.
تحلیل ایزوتوپی دندانها در عین حال نشان داد که رژیم غذایی او عمدتاً از برگها، میوهها و مغزهای درختان تشکیل میشده است.
شصت بزرگ چنگالدار نیز نشان میدهد که این خویشاوند انسانی زمان بیشتری را در درختان میگذراند. شصتهای بزرگ در تکامل انسان نقش مهمی داشتهاند؛ به نیاکان ما امکان میدادند تا از درختان پایینآمده و بر دو پا راه بروند.
سوالی که همچنان دربارهٔ A. deyiremeda باقی مانده بود این بود که چگونه میتوانست با گونهٔ لوسی در همان مکان و زمان همزیستی داشته باشد، هایله‑سلاسسی گفت.
پژوهش جدید نشان میدهد که اولی زمان خود را در جنگل میگذراند و احتمالاً از میوههای درختان میخورد، در حالی که دومی بیشتر روی زمین میماند؛ این تفاوت به آنها اجازه داد تا همزمان زندگی کنند.
این همچنین نشان میدهد که «همزیستی عمیق در نیاکان ماست»، هایله‑سلاسسی تأکید کرد.
در اوایل امسال، در همان منطقهای که لوسی کشف شد، باستانشناسان چاقوهایی را یافتند که حدود چند میلیارد سال قدمت دارند و گمان میرود از اولین ابزارهای بهکار رفته بر روی زمین باشند. ریک پاتس، مدیر برنامهٔ منشاء انسانی در موزه اسمیثونین و سرپرست تحقیقات در شبهجزیره، به CBS News گفت که این کشف میتواند چارچوبی برای وجود انسانها بر روی سیاره فراهم کند.
«ما آخرین دوپاهایی هستیم که باقی ماندهاند، همانطور که میگویم»، پاتس گفت. «تمام روشهای زندگی دیگر منقرض شدهاند. و این باعث میشود که ما دربارهٔ آن بسیار فکر کنیم و توجه را به ناپایداری حیات، حتی در مسیر خودمان در طول زمان، جلب میکند.»
فناوریهای نوین، تاریخگذاری این سایتها را آسانتر کردهاند و کشفیات جدید در سراسر شرق آفریقا، درک پژوهشگران از ریشههای انسانی را دقیقتر کردهاند. پژوهشگران میدانستند که Homo sapiens مدرن حدود ۳۰۰٬۰۰۰ سال پیش در آفریقا ظاهر شد، اما تنها بهتازگی دریافتهاند که نیاکان هومینین آنها حداقل شش میلیون سال پیش قدمزدن روی دو پا را آغاز کردهاند.
جستجو برای هویت نیای واقعی ما
جان مکناب، باستانشناس دورهٔ پیشسنگی در دانشگاه سادامپتون انگلستان که در این مطالعه مشارکت نداشت، پژوهش جدید را تحسین کرد.
«همیشه منتقدانی خواهند بود، اما من فکر میکنم این اکتشافات جدید و تأیید آنها بر یافتههای قبلی، به بسیاری از پژوهشگران کمک خواهد کرد تا A. deyiremeda را بهتر بپذیرند»، او به AFP گفت.
او افزود که این «یک بازیکن جدید را به این ترکیب میافزاید» در جستجوی هویت نیای واقعی ما.
از آنجا که A. deyiremeda اولیهتر بوده و پایش شبیه به پای انسانی کمتر است نسبت به لوسی، بهنظر نمیرسد که بتواند او را بهعنوان مشکوک اصلی در این جستجو حذف کند، هر دو دانشمند توافق کردند.
اما این کشف «این امکان را باز میکند که ممکن است هنوز گونههای بیشتری در همان دوره زمانی بیابیم، زیرا بهنظر میرسد آستروپیتها در حال آزمایش دوپا بودن — یا راه رفتن روی دو پا — بودهاند»، هایله‑سلاسسی گفت.
«آیا میتواند گونهٔ دیگری باشد که بتواند نامزد بهتری برای نیای جنس Homo باشد؟» او پرسید.
«ما نمیدانیم — این بستگی به آن دارد که چه چیزی پیدا کنیم».