خرسهای قطبی در حال بازنویسی ژنتیک خود برای بقا در اقلیم گرمشوندهاند
پژوهشگران میگویند این یافتهها که اولین مورد مستند تغییر ژنتیکی در یک پستاندار تحت تأثیر افزایش دما است، «امیدی نویدبخش» برای این گونه قطبی فراهم میآورد؛ گونهای که در قرن کنونی با خطر نابودی مواجه است.
با اینکه تغییرات اقلیمی بهطور مستمر زیستگاه یخی که برای بقای آنها ضروری است را از بین میبرد، پژوهش جدید نشان میدهد خرسهای قطبی بهسرعت ژنتیک خود را بازنویسی میکنند تا در تلاشی برای بقا از این بحران عبور کنند.
این گونه مجبور شد تا خود را با واقعیت سختتر گرم شدن قطب تطبیق دهد؛ موردی که دانشمندان آن را اولین مورد مستند تأثیر دمای افزایشی بر تغییرات ژنتیکی در یک پستاندار میدانند.
پژوهشگران دانشگاه ایست آنجلیا در بریتانیا میگویند این یافتهها که جمعه در ژورنال Mobile DNA منتشر شدهاند، نوری نادر از امید را برای این گونه به ارمغان میآورند.
«خرسهای قطبی همچنان بهناراحتی پیشبینی میشود در این قرن منقرض شوند، بهطوریکه دو‑سوم جمعیت تا سال ۲۰۵۰ از بین میرود»، آلیس گودن، نویسندهٔ اصلی این مطالعه، به NBC News گفت.
«من معتقدم کار ما واقعاً نوری نویدبخش ارائه میدهد — فرصتی برای ما تا انتشار گازهای کربنی خود را کاهش دهیم، سرعت تغییرات اقلیمی را کاهش دهیم و به این خرسها زمان بیشتری بدهیم تا با این تغییرات شدید در زیستگاههایشان سازگار شوند.»
با تکیه بر پژوهشهای پیشین دانشگاه واشنگتن، تیم گودن نمونههای خونی خرسهای قطبی در شمالشرقی و جنوبشرقی گرینلند را تجزیه و تحلیل کرد. در ناحیهٔ جنوبی که کمی گرمتر است، آنها دریافتند ژنهای مرتبط با استرس حرارتی، پیری و متابولیسم نسبت به خرسهای شمالی رفتار متفاوتی نشان میدهند.
«در اصل این به این معنی است که گروههای مختلفی از خرسها بخشهای مختلفی از DNA خود را با سرعتهای متفاوتی تغییر میدهند و به نظر میرسد این فعالیت به محیط و اقلیم خاص آنها مرتبط است»، گودن در خبرنامهٔ دانشگاه گفت.
او گفت این نشان میدهد که برای نخستین بار یک گروه منحصربهفرد از یک گونه مجبور شدهاند «DNA خود را بازنویسی کنند»، و افزود که این فرایند میتوانند بهعنوان «یک مکانیزم بقا ناامیدانه در برابر ذوب یخهای دریایی» در نظر گرفته شود.
دادههای نظارتی سازمان ملی اقیانوسها و جو (NOAA) نشان میدهد که در چند سال اخیر اقیانوس آرکتیک بارها با دماهای رکوردی بالا مواجه شده است.
پژوهشگران میگویند افزایش دمای اقیانوسها سطوح حیاتی یخ دریا را که خرسها برای شکار الفها از آن استفاده میکردند، کاهش داده است؛ مسألی که منجر به انزوای آنها و کمبود غذا شده است.
گودن به NBC News گفت که این امر به تغییرات ژنتیکی منجر شده است، چرا که سیستم گوارشی این حیوانات برای سازگاری با رژیم غذایی گیاهی و کمچرب در غیاب طعمه تغییر میکند.
«دسترسپذیری غذا یک مشکل واقعی برای این خرسهاست — در همه جا، اما بهویژه در جنوب»، او گفت. «این ممکن است نشان دهد که شکل و ترکیب بدنی آنها نیز در واکنش به محیطهای گرمتر تغییر میکند.»
پژوهشگر ارشد گفت تیم او تصمیم گرفت بر گروه خرسهای جنوبی تمرکز کند، چون اقلیم گرمتر این منطقه بهعنوان پیشنمایشی از آنچه که در اواخر این قرن برای سایر جمعیتهای خرسها پیشبینی میشود، در صورت ادامه روندهای کنونی تغییرات اقلیمی، به حساب میآید.
اتحاد بینالمللی حفاظت از طبیعت (IUCN) برآورد میکند که در حال حاضر حدود ۲۶٬۰۰۰ خرس قطبی در سراسر جهان وجود دارد. این گونه که بهصورت علمی با نام لاتین Ursus maritimus (به معنای «خرس دریایی») شناخته میشود، در فهرست قرمز گونههای تهدیدشده IUCN بهعنوان «در معرض خطر» درج شده است؛ به این معنی که خطر بالای انقراض در طبیعت برای آنها وجود دارد.
گودن گفت که این مطالعه «به این معنا نیست که خرسهای قطبی کمتر در معرض خطر انقراض هستند»، هرچند این کشف ممکن است «نقشهٔ ژنتیکی برای اینکه خرسهای قطبی چگونه بتوانند بهسرعت با تغییرات اقلیمی سازگار شوند» فراهم کند.
گودن افزود: «ما همه باید بیشتر برای کاهش انتشار دیاکسید کربن خود اقدام کنیم تا این فرصتزمانی را فراهم و طولانی کنیم و به نجات این گونهٔ شگفتانگیز و حیاتی کمک کنیم.»