دنیای مخفی خواب حیوانات
نوشته کریستینا لارسون، نیکی فورستر، هیوجین یو، پیتر هاملین و کالب دیهل
هر موجودی که مغز دارد به خواب نیاز دارد — و حتی برخی از موجوداتی که مغز ندارند نیز میخوابند. انسانها میخوابند، پرندگان میخوابند، نهنگها میخوابند و حتی عروسدمها میخوابند.
خواب جهانشمول است — «اگرچه در واقع بسیار خطرناک است» — گفت پل-آنتوان لیبورل، پژوهشگر مرکز تحقیقات عصبشناسی لیون در فرانسه.
وقتی حیوانات بهخواب میروند، در برابر شکارچیان زیرک بیشترین آسیبپذیری را دارند. اما علیرغم این خطرات، نیاز به خواب آنقدر قوی است که هیچ موجودی نمیتواند بهکل آن را نادیده بگیرد، حتی زمانی که بسیار نامطلوب باشد.
حیواناتی که در شرایط و محیطهای شدید زندگی میکنند، بهطرزهای شگفتانگیزی برای خواب سازگار شدهاند — برای مثال، در حین مراقبت ۲۴ ساعته، لحظات کوتاهی به خواب اختصاص میدهند؛ در طول مهاجرتهای طولانی، در پرواز کوتاهی چرت میزنند؛ و حتی هنگام شنا کردن چرت میزنند.
بهمدت طولانی، دانشمندان تنها میتوانستند بر اساس مشاهدات اینکه حیوانات بیحرکت مینشینند و چشمهایشان بسته است، تخمین بزنند چه زمانی خوابیدهاند. اما در سالهای اخیر، ردیابهای ریز و کلاهپوشهایی که امواج مغزی را اندازهگیری میکنند — نسخههای مینیاتوری از تجهیزات موجود در آزمایشگاههای خواب انسان — به پژوهشگران این امکان را داد تا برای اولین بار به انواع مختلف و گاهی شگفتانگیز خواب حیوانات وحشی نگاهی بیندازند.
«ما کشف کردهایم که خواب در پاسخ به نیازهای بومشناختی بسیار انعطافپذیر است»، گفت نیلز رتنبورگ، متخصص پژوهش خواب حیوانات در مؤسسه ماکس پلانک برای هوش زیستی در آلمان.
به آن علم نوظهور «خواب افراطی» بگویید.
