در نخستین بار علمی، زیستشناسان گرگ وحشیای که ظاهراً از ابزار استفاده میکرد را ثبت کردند

یک گرگ ماده وحشی که در سواحل مرکزی بریتیش کلمبیا زندگی میکرد، در فیلمی دیده شد که یک تلهخرچنگ را از آب بیرون میکشید تا طعمه را بخورد — رفتاری که پیش از این دیده نشده بود و میتواند اولین مستندات استفاده از ابزار توسط یک گرگ باشد.
تلهها توسط ملت هیلتسک (Haíɫzaqv) بهعنوان بخشی از برنامهٔ حفاظت محیطزیست که توسط جامعه بومی اجرا میشود، نصب شدند. این برنامه بخشی از تلاش برای مقابله با گسترش خرچنگ سبز اروپایی، گونهای مهاجم که اکوسیستمهای محلی را تخریب میکند، است.
«تلهها شروع به خراب شدن میکردند و آسیبها شبیه آن بود که ممکن است توسط خرس یا گرگ ایجاد شده باشد»، گفت کایل آرِتلِ، استاد یار دانشکده علوم محیطزیست و جنگلداری دانشگاه ایالتی نیویورک و یکی از نویسندگان مطالعهٔ جدید دربارهٔ این کشف.
«در مورد تلههایی که در آب کم عمق هستند، این مسأله منطقی است — خرس یا گرگ میتوانند به راحتی به آنها نزدیک شوند. اما برخی از تلهها در آب بسیار عمیق قرار داشتند و حتی در کمترین جزر و مد هم نمایان نیستند. فرض اولیه این بود که نمیتواند خرس یا گرگ باشد، چون آنها به زیر آب لاک نمیزنند. پس چه کسی میتواند اینکار را انجام داده باشد؟»
عمل هدفمند، نه بازی
پژوهشگران نمیدانند چه تعداد گرگ این رفتار را یاد گرفتهاند، اما آنها تعاملی دیگر بین یک گرگ متفاوت و یک تله را فیلمبرداری کردند. با این حال، آن ضبط نشان نداد که آیا این گرگ قوطی کاملاً غوطهور را استخراج کرد یا خیر.
آرتِلِ گفت که احتمالاً گرگها از طریق مشاهدهٔ اینکه انسانها تلهها را از قایقها به آب میاندازند، از وجود تلهها آگاه شدند — یا ممکن است به تلهای که بهعلت جزر پایین در آب کمعمق قرار داشت، دست پیدا کرده و سپس طرز استخراج تلههای عمیقتر را کشف کرده باشند.
چیزی که در این تعامل قابل توجه است این است که گرگ مجبور شد مجموعهای از گامها را برای رسیدن به طعمه ترتیب دهد، آرتِلِ گفت. «این یک سری رفتار است که در نهایت او را به هدف میرساند. این حل مسئله است و دقیقاً به همانشکلی است که انسانها انجام میدهند». او افزود: «اگر ما میخواستیم از ساحل به آن تله دست پیدا کنیم، دقیقاً همین کار را میکردیم.»
استفاده از ابزار یا نه؟

از زمانیکه جین گودال در دههٔ ۱۹۷۰ برای نخستین بار استفادهٔ شامپانزهها از ابزار را مستند کرد، پژوهشگران گونههای دیگری را مشاهده کردهاند که این رفتار پیشرفته را به کار میبرند؛ از جمله دلفینها، فیلها، پرندگان و — در سطح ابتدایی — حتی برخی حشرات.
آرتِلِ گفت که بر این باور است که عمل گرگ میتواند بهعنوان استفاده از ابزار محسوب شود، اما تأکید کرد که این یک ارزیابی ذهنی است. «برخی تعاریف میگویند استفاده از ابزار به معنای بهکارگیری شیئی است که خارج از خود شماست تا به هدفی دست یابید؛ که این واضحاً مورد ماست»، او افزود. «اما برخی دیگر میگویند که باید ابزار را بهنوعی ساخته باشید. بنابراین در این مورد، او خط را به تلهٔ خرچنگ وصل نکرد؛ این تله قبلاً برای او ساخته شده بود.»
اگر یک انسان همان کاری را که گرگ انجام داد، میکرد، قطعاً آن را استفاده از ابزار مینامیدیم، آرتِلِ افزود. «ما نمینشینیم و نمیگوییم که او تلهٔ خرچنگ را نساخته و بنابراین استفادهٔ ابزار ندارد؛ من این لپتاپ را که در حال حاضر استفاده میکنم، نساختهام؛ ما از ابزارهای بسیاری استفاده میکنیم که خودمان نمیسازیم.»
این مطالعه در تاریخ ۱۷ نوامبر در ژورنال Ecology and Evolution منتشر شد.