استخوانهای آناکونداهای غولپیکر در ونزوئلا یافت شد. اینچیزی است که دانشمندان هنگام سر هم کردن آنها کشف کردند
یک مطالعهٔ جدید نشان داد که تالابهای آمریکای جنوبی برای بیش از ۱۲ میلیون سال، مسکن آناکونداهای ۵٫۲ متری بودهاند…
اطلاعات کمی دربارهٔ ریشههای آناکونداها (Eunectes) و چگونگی رسیدنشان به این ابعاد عظیم وجود دارد.
سوابق فسیلی این گروه نیمهآبی، و بهطور کلی مارها، بهویژه ضعیف است، عمدتاً به دلیل اینکه آنها در محیطهای گرم و مرطوب زندگی میکنند که بقایایشان بهسرعت تجزیه میشود و خاکهای اسیدی استخوانها را حل میسازند.
با این حال، چندین مکان در شمال آمریکای جنوبی وجود دارد که سوابق غنی از جانورانی که میلیونها سال پیش در آنها زندگی میکردند، ثبت میکند. یک مکان در اوروماکو، در گوشه شمال‑غربی ونزوئلا، در سالهای اخیر فسیلهای فراوانی از جمله برخی از قدیمیترین آناکونداها بهدست آورده است.
در چارچوب یک مطالعهٔ جدید، تیمی به رهبری دانشگاه کمبریج ۱۸۳ مهره فسیلی آناکوندا را که متعلق به حداقل ۳۲ گونهٔ مختلف مار بودند، تجزیه و تحلیل کرد و دریافت که این گروه تقریباً ۱۲٫۴ میلیون سال پیش در میانه میوسن به حداکثر اندازهٔ خود رسیده است.
با ترکیبی از اندازهگیری فسیلها و بهکارگیری روشی به نام «بازسازی وضعیت اجدادی» که در آن ویژگیهای گونههای زنده برای برآورد ویژگیهای یک جد مشترک منقرض استفاده میشود، تیم توانست تخمین بزند که این آناکونداهای اولیه تقریباً ۵٫۲ متر طول داشتهاند.
آناکوندا سبز، سنگینترین مار موجود در حال حاضر و یکی از نوادگان آناکونداهای مورد تجزیه در این مطالعه، بهطور متوسط ۴ تا ۵ متر طول دارد؛ هرچند تصور میشود که افراد بزرگتر در بخشهای عمیقتر و کمتر دسترسپذیر مناطق گرمسیری آمریکای جنوبی ساکن شوند.
«با اندازهگیری فسیلها، متوجه شدیم که آناکونداها بهسرعت به اندازهٔ بزرگ دست یافتند، زمانی که تقریباً ۱۲٫۴ میلیون سال پیش در مناطق گرمسیری آمریکای جنوبی ظاهر شدند، و از آن زمان تا کنون اندازهٔشان تغییر نکرده است»، میگوید اندرس الفونسو‑روخاس، دانشجوی دکترا در دپارتمان جانورشناسی دانشگاه کمبریج و نویسندهٔ اصلی این مطالعهٔ اخیر.
جالب است که آناکونداها بههمزمان با چندین خزندهٔ دیگر، از جمله کایمان ۱۲ متری Purussaurus و لاکپشت آب شیرین ۳٫۲ متری Stupendemys به گیگانتپنداری دست یافتند. اما برخلاف این خزندگان عظیمجثه که حداکثر اندازهٔ خود را در میوسن به دست آوردند و سپس منقرض شدند و در دورهٔ پلئوسن توسط نیاکان کوچکتر جایگزین شدند، آناکونداها پابرجا ماندند و همچنان غولها بودند.
الفونسو‑روخاس توضیح میدهد که تیم او از نتایج خود شگفتزده شدند، چرا که انتظار داشتند آناکونداهای اولیه بزرگتر از مارهای امروزی باشند.
«این یک نتیجهٔ شگفتآور است زیرا ما انتظار داشتیم آناکونداهای باستانی هفت یا هشت متر طول داشته باشند. اما هیچ شواهدی از مار بزرگتری در میوسن، زمانی که دماهای جهانی گرمتر بودند، نداریم».
بهجای کوچک شدن در واکنش به سرمایش آب و هوا، همانگونه که سایر حیوانات ساکن تالابهای شمال آمریکای جنوبی انجام دادند، آناکونداها بهجای کاهش اندازه بدن، حجم عظیم خود را حفظ کردند.
به گفته الفونسو‑روخاس، منشأ گیگانتپنداری در آناکونداها ممکن است ناشی از افزایش دما در میوسن و حضور اکوسیستم وسیعتالاب سرشار از طعمههای متنوع باشد؛ اما دلیل حفظ این اندازهٔ بزرگ پس از آن هنوز بهصورت رمزآلودی باقی مانده است.
کشف فسیلهای بیشتر آناکوندا از دورههای میانی بدون شک به الفونسو‑روخاس و دیگر محققان کمک خواهد کرد تا نور بیشتری بر روی این گروه رمزی بیفشانند.
تصویر بالایی: آناکوندا سبز در تالاب. منبع: گتی