تصاویر تازه شهابسنگ میانستارهای را نشان میدهند که بهزودی نزدیکترین عبور خود را نسبت به زمین تجربه خواهد کرد
نکات کلیدی
- تلسکوپ فضایی هابل و مأموریت جوس تصاویر شهابسنگ میانستارهای 3I/ATLAS را که در حال نزدیک شدن به زمین است، به ثبت رساندند.
- این شهابسنگ، سومین جسم میانستارهای شناساییشده، در تاریخ ۱۹ دسامبر به زمین نزدیک خواهد شد.
- دادههای مأموریت جوس که در ماه فوریه دریافت میشوند، ممکن است سرنخهای بیشتری دربارهٔ منشاء این شهابسنگ فراهم کنند.
نیویورک سیتی — تلسکوپ فضایی هابل و کاوشگر ماههای یخی مشتری تصاویر تازهای از یک شهابسنگ میانستارهای ثبت کردهاند، زیرا این جسم در اواخر این ماه به نزدیکترین عبور خود نسبت به زمین میرسد.
شهابسنگ 3I/ATLAS توجه اخترشناسان را به خود جلب کرده است؛ چرا که منبع آن خارج از سامانهٔ خورشیدی ما قرار دارد، اما در ماه جولای، بهعنوان عبوری در همسایگی آسمانیمان کشف شد.
از آنجا که تاکنون فقط سومین جسم میانستارهای در حال عبور از سامانهٔ خورشیدی ما مشاهده شده است، اخترشناسان مأموریتهای متعددی را برای تمرکز بر این شهابسنگ اختصاص دادهاند. این مشاهدات برای کمک به دانشمندان در تعیین مسیر حرکت جسم حیاتی بوده و حتی سرنخهایی دربارهٔ ترکیب آن فراهم کردهاند — که ناشی از گازهای تبخیرشده هنگام عبور نزدیک آن از خورشید در ماه اکتبر بود.
هابل یکی از نخستینهایی بود که در جولای، کمی پس از کشف شهابسنگ، 3I/ATLAS را مشاهده کرد و در آن زمان نمایی دقیق از شکل اشکی شهاب را فراهم کرد.
ستارهشناسان 3I/ATLAS را با هابل دوباره در ۳۰ نوامبر مشاهده کردند؛ در آن زمان فاصله آن از زمین ۱۷۸ میلیون مایل (۲۸۶ میلیون کیلومتر) بود و با استفاده از دوربین میدان وسیع ۳ (Wide Field Camera 3) تلسکوپ، تصویری واضحتر بهدست آوردند.
در این میان، تصویری که توسط کاوشگر ماههای یخی مشتری (Juice) سازمان فضایی اروپا، در مسیر مطالعهٔ مشتری و ماههای یخیاش گرفته شده است، فعالیت جذابی را در اطراف شهابسنگ نشان میدهد.
مشاهده دو دم
مأموریت جوس به بررسی قابلیت سکونتپذیری احتمالی سه ماه بزرگ مشتری، گانیمد، کالستوی و اروپا میپردازد. این ماهها احتمالاً زیر پوستههای یخی خود اقیانوسهای زیرسطحی دارند که میتوانند حیات را میزبانی کنند.
اما پیش از آن، جوس باید به مشتری برسد. این مأموریت در آوریل ۲۰۲۳ پرتاب شد و انتظار میرود در جولای ۲۰۳۱ به مقصد خود برسد.
در ابتدای نوامبر، جوس در موقعیت ایدهآلی قرار داشت تا شهابسنگ 3I/ATLAS را از فاصله حدود ۴۱ میلیون مایل (۶۶ میلیون کیلومتر) مشاهده کند.
فضاپیما از پنج ابزار علمی خود بههمراه دوربین ناوبری داخلی (NavCam) برای نگاهی به شهابسنگ استفاده کرد.
اکثریت دادههای جوس تا ماه فوریه به زمین نمیرسند، زیرا فضاپیما از آنتن اصلی خود بهعنوان سپر حرارتی برای محافظت در برابر خورشید در طول مسیر طولانی به مشتری بهره میبرد. آنتن کوچکتری دادهها را با سرعتی کمتری ارسال میکند.
تیم جوس نمیخواست اینقدر صبر کند، بنابراین یک چهارم از یک تصویر NavCam را دریافت کرد. این تصویر فعالیتهای حرارتی بر شهابسنگ را هنگام عبور نزدیک آن از خورشید نشان میدهد.
تصویر تازه منتشر شده کُما یا هالهٔ درخشان گازی اطراف شهابسنگ را نشان میدهد، بههمراه دو دم: دم پلاسما که از گازهای باردار الکتریکی تشکیل شده و دم خاکی ضعیفی از ذرات جامد آزاد شده.
شهابسنگهایی که در سامانهٔ خورشیدی ما شکل میگیرند معمولاً هر دو دم را دارند، بههمراه کُمایی مهآلود که هستهٔ جامد آن از سنگ، گاز، گرد و یغ باقیمانده از شکلگیری خورشید، سیارات یا سایر اجرام آسمانی تشکیل شده است. هنگامی که شهابسنگها به ستارگانی مانند خورشید نزدیک میشوند، گرم میشوند و دمهای مادهٔ تبخیرشده را در پشت خود بهوجود میآورند.
شهابسنگ 3I/ATLAS در تاریخ ۱۹ دسامبر به فاصلهٔ ۱۶۷ میلیون مایل (۲۷۰ میلیون کیلومتر) از زمین خواهد آمد، اما در سمت دیگر خورشید قرار خواهد گرفت و برای سیارهمان خطر ایجاد نمیکند. برای مقایسه، زمین حدود ۹۳ میلیون مایل (۱۵۰ میلیون کیلومتر) از خورشید فاصله دارد. بر اساس اظهارات ناسا، این شهابسنگ تا چند ماه دیگر برای تلسکوپها و مأموریتهای فضایی قابل مشاهده باقی میماند، پیش از آنکه از سامانهٔ خورشیدی ما خارج شود.
باقیمانده دادههای جوس حاصل از عبور شهابسنگ، که انتظار میرود بین ۱۸ و ۲۰ فوریه دریافت شوند، باید شامل تصاویری از دوربین نوری با وضوح بالا، بهعلاوهٔ دادههای ترکیبی و ذرهای باشد که میتواند سرنخهای بیشتری دربارهٔ منبع این جسم میانستارهای فراهم کند.
نکات کلیدی این مقاله با کمک مدلهای بزرگ زبانی تولید و توسط تیم تحریریه ما بازبینی شدهاند. خود مقاله بهصورت کامل توسط انسان نوشته شده است.