مطالعه نشان میدهد که انبساط کیهان ممکن است در حال کند شدن باشد، نه شتاب گرفتن
اخترشناسان بر نظریه برنده جایزه نوبل تردید وارد کردهاند و پیشنهاد میکنند که کیهان ممکن است در «فروپاشی بزرگ» به پایان برسد
اخترشناسان بر نظریه برنده جایزه نوبل که انبساط کیهان شتابان است، تردید وارد کردهاند و پیشنهاد میکنند که در عوض، این انبساط ممکن است در حال کند شدن باشد.
در صورت تأیید، این یافتهها پیامدهای عمیقی برای سرنوشت کیهان خواهد داشت و احتمال سناریویی معکوس از مهبانگ را مطرح میکند که به عنوان «فروپاشی بزرگ» شناخته میشود. اخترشناسان پشت این پژوهش میگویند مشاهداتشان نشان میدهد که انرژی تاریک – نیروی مرموزی که تصور میشود عامل پیشران انبساط کیهان است – با گذشت زمان ضعیفتر میشود.
«مطالعه ما نشان میدهد که کیهان در دوران کنونی وارد مرحلهای از انبساط کند شده و انرژی تاریک با سرعتی بسیار بیشتر از آنچه قبلاً تصور میشد، با زمان تکامل مییابد»، گفت پروفسور یونگ-ووک لی از دانشگاه یونسی در کره جنوبی، که هدایت این پژوهش را بر عهده داشت. «اگر این نتایج تأیید شود، این یک تغییر پارادایم عمده در کیهانشناسی از زمان کشف انرژی تاریک ۲۷ سال پیش خواهد بود.»


این مقاله احتمالاً با شک و تردید شدیدی روبرو خواهد شد، اما با توجه به اینکه کنسرسیوم تأثیرگذار دسی (Desi) امسال به طور مستقل به نتیجه مشابهی رسیده، بحث داغی در کیهانشناسی درباره ماهیت انرژی تاریک و سرنوشت احتمالی کیهان در حال شکلگیری است.
این پژوهش جدید بر قابلیت اعتماد مشاهدات ابرنواخترهای دوردست (ستارگان در حال انفجار) تمرکز دارد که منجر به کشف انرژی تاریک شد و این کار جایزه نوبل فیزیک ۲۰۱۱ را دریافت کرد.
«۲۷ سال از کشف انرژی تاریک و کیهان شتابان گذشته است»، گفت لی. «با این حال، فرضیه کلیدی وجود داشت که نادرست از آب درآمد. مثل بستن دکمههای پیراهن با اولین دکمه اشتباه است.»
تا دهه ۱۹۹۰، تصور بر این بود که گرانش مانند یک ترمز کیهانی عمل میکند و انبساط کیهان را با کشاندن کهکشانها به سوی یکدیگر، کند میسازد.
این دیدگاه زمانی دگرگون شد که اخترشناسان برای اولین بار با استفاده از مشاهدات ستارگان در حال انفجار، معروف به ابرنواخترهای نوع ۱a، تخمینهایی از انبساط کیهان زدند. تصور میشد این ابرنواخترها از نظر نوری که ساطع میکنند، کاملاً یکنواخت هستند و میتوانند به عنوان «شمعهای استاندارد» عمل کنند، که درخشندگیشان معیاری برای فاصله است. این امر به اخترشناسان اجازه داد تا با اندازهگیری جابهجایی به سرخ (کشیدگی نور به دلیل انبساط کیهان) ابرنواخترها در سراسر کیهان، سرعت دور شدن بخشهای مختلف کیهان را بسنجند.
مشاهدات نشان داد که ابرنواخترهای دوردست تیرهتر از حد انتظار برای کیهانی با انبساط کند هستند. این امر اخترشناسان را به این نتیجه رساند که انبساط کیهان شتاب گرفته و همچنان در حال شتاب است.
با این حال، یافتههای جدید توضیح جایگزینی ارائه میدهد. تیم با تخمین سن ۳۰۰ کهکشان میزبان از روشی متفاوت، به این نتیجه رسید که تفاوتهایی در ویژگیهای ستارگان کیهان اولیه وجود دارد که باعث میشود به طور متوسط، ابرنواخترهای کمنورتر تولید کنند.
اصلاح این بایاس سیستماتیک همچنان به کیهانی در حال انبساط منجر میشود، اما پیشنهاد میکند که انبساط کند شده و انرژی تاریک رو به کاهش است، نتیجهگیری تحلیل. اگر انرژی تاریک به حدی کاهش یابد که منفی شود، کیهان از نظر نظری در فروپاشی بزرگ به پایان خواهد رسید.
پروفسور کارلوس فرانک، کیهانشناس دانشگاه دورهام که در این پژوهش جدید دخیل نبود، گفت این یافتهها شایسته توجه هستند. «قطعاً جالب است. بسیار تحریککننده است. ممکن است کاملاً اشتباه باشد»، او گفت. «چیزی نیست که بتوان نادیده گرفت. آنها مقالهای با نتایج وسوسهانگیز و نتیجهگیریهای بسیار عمیق منتشر کردهاند.»
یافتهها در نشریه ماهانه اطلاعیههای انجمن سلطنتی نجوم منتشر شده است.