دنباله شهاب‌سنگ میان‌ستاره‌ای 3I/ATLAS همچنان در حال رشد است؛ تصویر جدید نشان می‌دهد
شهاب‌سنگ میان‌ستاره‌ای 3I/ATLAS هنگام عبور از منظومه خورشیدی داخلی، دنباله یونیک روشن و گسترده‌ای نشان می‌دهد و همزمان گاز و گرد و غبار آزاد می‌کند.
تصویر خیره‌کننده‌ی جدید شهاب‌سنگ میان‌ستاره‌ای 3I/ATLAS (C/2025 N1 ATLAS) نشان می‌دهد که دنباله یونیک این مهمان کیهانی به‌طور چشمگیری طولانی‌تر و ساختارمندتر شده است — نشانه‌ای از فعالیت فزاینده هنگام ادامه سفرش در منظومه خورشیدی داخلی.
این تصویر که توسط پروژه تلسکوپ مجازی در ساعت ۱۱:۳۱ شب (EDT) تاریخ ۱۰ نوامبر (۰۴۳۱ GMT تاریخ ۱۱ نوامبر) ثبت شد، از ۱۸ برداشت جداگانه به‌مدت ۱۲۰ ثانیه هر کدام تشکیل شده و به‌صورت ریموت توسط تلسکوپ‌های رباتیک مستقر در مانچیانو، ایتالیا گرفته شده است. علیرغم اینکه شهاب‌سنگ تنها ۱۴ درجه بالای افق شرقی بود و ماه روشن ۶۱% در حدود ۷۰ درجه دورتر می‌درخشید، دنباله یونیکی واضح و نورانی مشهود است.
«با بهره‌گیری از هوای غیرعادی‌مقرون به‌صرفه این فصل، بار دیگر شهاب‌سنگ میان‌ستاره‌ای 3I/ATLAS (C/2025 N1 ATLAS) را تصویربرداری کردیم و دنباله یونیکی بسیار پیشرفته‌تر ضبط کردیم»، جیانلوکا ماسی، بنیان‌گذار و ستاره‌شناس پروژه تلسکوپ مجازی، در پستی که تصویر جدید را به اشتراک گذاشت، گفت. «وقتی به عکس نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که دنباله یونیک 3I/ATLAS به‌وضوح بهتر و بهتر می‌شود.»
دنباله یونیک زمانی شکل می‌گیرد که تابش فرابنفش خورشید الکترون‌ها را از مولکول‌های گازی که توسط شهاب‌سنگ آزاد می‌شوند، حذف کرده و آن‌ها را به یون‌های باردار تبدیل می‌کند. این یون‌ها سپس توسط باد خورشیدی — جریانی مداوم از ذرات باردار که از خورشید به سمت فضای بیرونی جریان دارد — به‌سوی دوردست کشیده می‌شوند؛ بنابراین دنباله‌ای طولانی، اغلب به‌رنگ آبی، ایجاد می‌شود که همواره دقیقاً از خورشید دور می‌شود، صرف‌نظر از جهت حرکت شهاب‌سنگ. این دنباله با دنبالهٔ گرد و غبار متفاوت است که معمولاً به رنگ زرد‑سفید ظاهر می‌شود و به‌صورت منحنی ملایمی در امتداد مسیر مداری شهاب‌سنگ امتداد می‌یابد.
در تصویر جدید، هسته‌ی روشن شهاب‌سنگ توسط یک کما فشرده احاطه شده و دنباله یونیکی واضح به‌طول حدود ۰٫۷ درجه در آسمان کشیده شده است. یک ضد‑دنباله‌ی کم‌رنگ — پدیده‌ای که به‌دلیل چشم‌انداز ناظر به‌وجود می‌آید، به‌طوری که گرد و غبار در امتداد مدار شهاب‌سنگ در جهت مخالف حرکت می‌کند — نیز قابل مشاهده است که در جهت مخالف گسترش می‌یابد. این تصویر افزایشی واضح در فعالیت نسبت به مشاهدات قبلی نشان می‌دهد که 3I/ATLAS به‌طور پرشورتر گاز و گرد و غبار را آزاد می‌کند، در واکنش به گرم شدن خورشیدی.
3I/ATLAS تنها سومین جسم میان‌ستاره‌ای تأییدشده‌ای است که تاکنون کشف شده؛ پس از 1I/’Oumuamua در سال ۲۰۱۷ و 2I/Borisov در سال ۲۰۱۹. برخلاف پیشینان، این مهمان از سامانه ستاره‌ای دیگر به‌قدر کافی روشن است تا توسط تلسکوپ‌های زمینی به‌جزئیات بررسی شود و برای ستاره‌شناسان فرصتی نادر جهت مشاهده رفتار یک شهاب‌سنگ میان‌ستاره‌ای تحت تأثیر خورشید ما فراهم می‌آورد.
افزایش طول و درخشندگی دنباله نشان‌گر تبخیر فزاینده مواد فرار — احتمالاً شامل دی‌اکسید کربن و گرد و غبار — است که سپس توسط باد خورشیدی به فضا رانده می‌شوند. داده‌های اولیه حاکی از این است که 3I/ATLAS ممکن است حاوی درصد بالایی از یخ دی‌اکسید کربن باشد؛ امری که می‌تواند سرنخ‌های مهمی دربارهٔ شرایط سامانه‌سیاره‌ای دوردستی که در آن شکل گرفته است، ارائه دهد و بینش ارزشمندی دربارهٔ نحوهٔ تحول شهاب‌سنگ‌ها فراتر از حومهٔ منظومه خورشیدی ما فراهم نماید.
پروژه تلسکوپ مجازی نظارت بر 3I/ATLAS را در حین عبور او از منظومه خورشیدی داخلی ادامه خواهد داد. می‌توانید تصاویر پیشین شهاب‌سنگ را که از زمان اولین کشف آن در ژوئیهٔ امسال گرفته شده‌اند، مرور کنید.