شناختی دقیق از عوامل جاذبه در نوشته

پس رعایت صحت و درستی از نظر املای کلمات و قواعد دستوری و علایم نگارشی، امر تفهیم و تفاهم را آسانتر میسازد.

عوامل جاذبه نوشته های یکنواخت و تکراری و قالبی، گیرایی ندارد. اما برخی از آثار دل و جان را به خود جذب می کند و از جاذبه برخوردار است. بکوشیم با شناخت عوامل جاذبه، آنها را در نوشته به کار بندیم و آثاری جذاب پدید آوریم. عوامل جاذبه در نوشته را می توان در امور زیر خلاصه کرد:

۱- ابداع و ابتکار عرضه  ابتکاری مطالب و قالبهای نو و ابداع، اشباع کننده حس «نوگرایی» انسان است. نوآوری در کار قلم از طریق مطالعه در آثار دیگران، ذوق و خلاقیت هنری، به دست می آید. آنکه با آثار کهن و سنتی نا آشنا باشد، چگونه می تواند نوآور و مبتکر باشد؟

۲ – صنایع لفظی و معنوی گر چه از محسنات نوشته «سادگی» را برشمردیم ولی گاهی برای برخی افراد آرایشهای لفظی و «صناعات ادبی» گیرایی خاص دارد. نوشته ای که از تشبیه، استعاره، کنایه، ایجاز، ایهام، تمثیل، لف و نشر، مراعات نظیر، مجاز، قلب، جناس، سجع و … اینگونه زیبایی آفرینیهای مربوط به لفظ و معنی برخوردار باشد، برای افراد صاحب ذوق گیرا خواهد بود. (این نوع مباحت، در کتب معانی، بیان و بدیع آمده است.)

۳- نوع ورود و خروج کیفیت آغاز مطلب در جذب خواننده مؤثر است. کیفیت ختم و نتیجه گیری هم همچنین، شیوه های ابداعی را در نحوه  ورود و خروج مطلب و مقاله هم می توان به کار گرفت. گاهی بعضی نوشته ها به نحوی آغاز میشود که کشش لازم را برای پیگیری از سوی خواننده ندارد، حتی اولین کلام افتتاحیه هم سهمی در این باره دارد، و نیز آخرین جمله پایانی نوشته. « حسن مطلع» و «حسن ختام » تنها در شعر و خطابه نیست، در مقاله و کتاب نیز مطرح است.

۴- انتظار ایجاد حالت انتظار و چشم به راهی و شوق برای مطالب بعدی، عامل خواننده کششی برای پیگیری آن در وجود خود نمییابد از این جهت ناموفقی است.

۵ – تجسم و تصویر نوشتهای که بتواند به کمک کلمات صحنه و حادثه را ترسیم کند گیرا می شود. این بستگی به قدرت ذهنی و قلمی نویسنده دارد که قدرت تجسم بخشیدن و تصویر صحنه را داشته باشد و مثل یک نقاشی حالت تجسمی به مطالب بدهد، به نحوی که خواننده، به موازات مطالعه، آن مفاهیم یا صحنه ها را در ذهن خود ترسیم کند. این روش به خصوص در داستان بیشتر کاربرد دارد. شناخت عینی طبیعت و خواص اشیا و رنگ آنها و نوع رابطه ها و محیط پیرامون ، در این زمینه نقش مؤثر دارد. برای ترسیم خوب، نیاز به «چشم باز» و «نگاه دقیقی»

و توجه به جزئیات و ریزه کاریهاست. آنکه «جبهه» را ندیده است، چگونه می تواند به کمک قلم جبهه را مجسم سازد و حال و هوای رزمندگان و شور و حماسه مبارزان را بنگارد؛ آنچنان که خود را در جمع رزمندگان و در جبهه حس کنی؟ و آنکه محرومیت محرومان را لمس نکرده، چگونه می تواند رنجهای آنان را ترسیم کند؟

۶ – نوع خط و چاپ نوشته ها اگر با خطی خوب، حروفی جالب، در اندازه و شکلی زیبا چاپ یا نوشته شود جاذبه پیدا می کند. این به نکات فنی نوشته و کیفیت کار چایپا، صفحه بندی، حروفچینی، رنگ، طرح، کاغذ و … بر میگردد. اغلب مجلات پر محتوا و کتابهای مفید اما بد چاپ و بی کیفیت و دور از ذوق، نه مشتری دارد، نه خواننده.