شناخی برخی معایب قوانی موجود در خصوص محدودیت وزن محمولات نفتی

اجباری بودن:

بیمه اختیاری بیمه ای است که شخص به درخواست و اختیارخود برای مسئولیتش تهیه می کنـد در حـالی که بیمه اجباری بیمه ای است که به دلیل وجود قوانین و مقررات به اقتضای مصالح جامعـه و حفـظ منـافع عمومی بر بیمه گذار تحمیل می شود. هم اکنون در خصوص آلودگی های نفتی که ناشـی از حمـل و نقـل و عملیات کشتی ها باشد، کنوانسیون مسئولیت آلودگی نفتی و قوانین داخلی اخذ بیمه نامه را اجباری نمـوده است.

مطابق این کنوانسیون مالک هر کشتی که در یک کشور عضو کنوانسیون ثبت شـده باشـد و بـیش از ۲۰۰۰ تن نفت را به صورت فله به عنوان محموله حمل میکند ملزم به داشتن بیمه یا تضمین مالی دیگری، از قبیل ضمانتنامه بانکی یا گواهینامه ارائه شده از سوی یک صـندوق غرامـت بینالمللـی، بـه میـزان ۲۱۰ میلیون فرانک جهت پوشش مسئولیت خود برای خسارت آلودگی است. در آئین نامه ماده ۶ قانون حفاظـت از دریاها نیز عینا این ماده تکرار گردیده است و اخذ بیمه نامه آلودگی نفتی را به عنـوان یـک الـزام قـانونی برای مالک کشتی قرار داده است.

یکی از معایب قوانین موجود، محدودیتی است که در مورد وزن محموله نفتی در نظر گرفته شده است. تنهـا کشتی هایی که بیش از ۲۰۰۰ تن نفت را حمل می نمایند ملزم به بیمه ی آلودگی شده اند در حالیکه نشت ۲۰۰۰ تن نفت ممکن است خساراتی به بار آورد که مالک کشتی امکان جبرانش را نداشته باشد.

ضمنا آلودگی های نفتی ممکن اسـت ناشـی از تاسیسـات اکتشـاف و اسـتخراج نفـت باشـد کـه وظیفـه ی جلوگیری از آلودگی برعهده ی پیمانکاران خارجی می باشد لیکن در قانون حفاظت از دریاها و رودخانه های قابل کشتیرانی در مقابل آلودگی نفتی مصوب ۱۳۸۹ هیچ اشاره ای به لزوم اخذ بیمه نامه در آلـودگی هـای ناشی از تاسیسات نشده است. در تمام قراردادهای بیع متقابل یکی از شروط قراردادی لزوم اخـذ بیمـه نامـه توسط سرمایه گذار است. در قراردادهای بیع متقابل به طور کلی به تعهد پیمانکار به تهیه پوشش های بیمـه ای مورد نیاز پروژه و پوشش های اجباری اشاره شده است که در اغلب موارد مصـادیق آن بـه تفصـیل بیـان نشده است. افزون بر پیمانکاران اصلی، یکی از تعهدات پیمانکاران فرعی در انواع سرویس های بای بک تامین پوشش بیمه ای مناسب با عملیات تحت سرویس است (صابر:(۲۲۷: ۱۳۸۹ .درصورتی که پیمانکار از تـامین هریک از پوشش های بیمه ای تخلف ورزد، شرکت ملی نفت ایران مجاز است بـه حسـاب پیمانکـار، پوشـش بیمه ای مزبور را به نرخ بازاری از شرکت های مشابه، تامین کند.(حاتمی::۱۳۹۳ص (۸۵۲

باتوجه به اهمیت مسائل زیست محیطی ضروری مـی نمایـد در قراردادهـای بیـع متقابـل شـرط مفصـلی در راستای تامین پوشش بیمه ای برای خسارات وارده در نتیجه ی آلودگی های نفتی پیش بینی شود. علاوه بر این شروط قراردادی هرچند الزام آور هستند اما هیچ گاه تاثیر گذاری قانون را ندارند لذا شایسته است خـلاء اخذبیمه نامه در قوانین داخلی کشور برطرف گردد.