تاریخچه ی واژه ی واژه دستورالعمل در سیستم اداری

واژه دستورالعمل به این صورت رسماً در سیستم اداری حکومت صفویه مورد استفاده قرار گرفت. “حتی در دوره قاجاریه رواج فوق العاده داشت، نه تنها اکثر احکام صادره از طرف امیرکبیر به طور ضمنی و یا جداگانه ضمیمه احکام بود؛ بلکه بعد از ایشان نیز رواج داشت. واژه دستورالعمل در حال حاضر مترادف واژههای شیوه یا متد و روش قرار گرفته .است دستورالعمل در اصطلاح عبارت از ترتیب انجام کار به ترتیب و توالی اجزای آن است که به صورت مکتوب تدوین و براساسی موازین خاصی برای اجرا به وسیله مقامات صالحه و در حدود وظایف و مسئولیت ها و مأموریت به متصدیان ذیربط ابلاغ میگردد.

همانطور که اشاره گردی؟ دستورالعمل مترادف واژه های شیوه و روش بوده و در برخی از موارد به معنی و مفهوم آییننامه نزدیک می شود تا آنجا که واژه مزبور به جای آن قرار میگیرد. برای روشن شدن ذهن خوانندگان ارجمند، در زیر به طور خلاصه هر یک از واژه های مزبور را توضیح می دهیم. . شیوه: شیوه معادل واژه متد (Method) آمده و در لغت به معنی راه، روش، طریقه، قاعده، قانون، خوی و عادت” تعبیر گردیده است و در اصطلاح اداری و مدیریت عبارت از تشریح جزئیات و مراحل انجام دادن یک کار است. شیوه هر کار، نحوه انجام دادن عملیات یا مراحل انجام آن کار را مشخص می کند. به عنوان مثال ممکن است سازمانی برای انجام برخی از وظایف خود، نحوه انجام آن را به طور مکتوب و مرحله ای تهیه و ابلاغ نماید تا به این وسیله بتواند اعمال هماهنگی در کلیه سطوح سازمان به عمل آورد. . روش: روشی در فارسی به جای کلمه Procedure قرار گرفته است. به یک سری عملیات و مراحلی اطلاق می شود که برای اجرای تمام یا قسمتی از یک سیستم انجام می شود. به عبارت دیگر، برای اجرای هر سیستم نیاز به دستورالعملهایی است که حدود و وظایف، میزان مسئولیتها و نحوه انجام فعالیتهای گوناگون را مشخص کند.”

آیین نامه: آیین نامه در لغت دستورهایی است که برای اجرای قانون یا انجام کارهای اداری نوشته شود: موادی که در شرح و تفسیر یا دستور اجرایی مرامنامه یا اساسنامه نوشته شده باشد.